लेख क्र. 15...
आजचं पुस्तक क्र. 13 :
लेखक: हेक्तर गार्सिया आणि फ्रान्सेस्क मिरालेस
भाषा: इंग्रजी आणि जपानी (मूळ), मराठी (अनुवादित)
प्रकाशन वर्ष: 2016
पुस्तक प्रकार: प्रेरणादायी आणि जीवन तत्वज्ञान ( जगप्रसिद्ध बेस्ट सेलर )
दिनांक 1 जानेवारी ते 15 जानेवारी ह्या पंधरवढ्यात महाराष्ट्र शासनाने जाहीर केलेल्या #वाचन_संकल्प_महाराष्ट्र ह्या प्रकल्पाबद्दल मागे एका पोस्टला आपण सर्वांनी लाखाची भर टाकल्याने माझ्या वाचन प्रेरणा चळवळीला उत्साहाची लाट आल्याने खूप साऱ्या वाचकांनी मला काही सकारात्मक सूचना दिल्या त्याबद्दल धन्यवाद मित्रांनो...
आजच्या शालेय आणि महाविद्यालयिन विद्यार्थ्यासह विविध समाज माध्यमांवर ज्ञानकण शोधणाऱ्या वाचकांसाठी बेस्ट सेलर पुस्तकांची नुसती यादी प्रकाशित करण्यापेक्षा त्या त्यां पुस्तकातील जीवन उपयोगी मूल्यं, त्याची समाजभिमुखता, काळानुरूप होणाऱ्या बदलांमधील अनुकलता, जीवन प्रेरणा, विविध प्रकाशनांनी मराठीत उपलब्ध करून दिलेल्या प्रादेशिक भाषा आणि जागतिक किर्तीच्या पुस्तकातील वेगळेपण मराठी वाचकांसाठी ज्ञान-पर्वंणी ठरावी ह्या हेतूने मी स्वतः काही पुस्तकांचं केलेलं ज्ञानार्जन.. आपणा सर्वाच्या सेवेत ह्या वाचन पंधरवढ्यातलं आजचं तेरावे पुस्तक...
इकिगाई: दी जपानी सीक्रेट टू अ लाँग अँड हॅपी लाईफ..
इकिगाई हे पुस्तक जपानी जीवनशैलीवर आधारित आहे आणि दीर्घायुष्य, आनंदी व समाधानी जीवन कसे जगावे, याचे मार्गदर्शन करते. 'इकिगाई' हा जपानी शब्द असून त्याचा अर्थ आहे - "जगण्याचे कारण" किंवा "जगण्याचा हेतू".
हे तत्त्वज्ञान जपानमधील ओकिनावा बेटावरील लोकांच्या जीवनशैलीवर आधारित आहे, जिथे जगातील सर्वाधिक दीर्घायुषी आणि आनंदी लोक राहतात.
पुस्तकाची रचना आणि आशय... 
पुस्तकाची मांडणी साधी, सरळ आणि प्रभावी आहे. हेक्तर गार्सिया आणि फ्रान्सेस्क मिरालेस यांनी ओकिनावाच्या 'ओगिमी' या गावातील लोकांशी संवाद साधून त्यांच्या दीर्घायुष्याचे रहस्य जाणून घेतले आणि ते प्रभावीपणे मांडले आहे.
पुस्तकात विविध पैलूंवर प्रकाश टाकण्यात आला आहे, जसे की:
1. इकिगाई म्हणजे काय?
'इकिगाई' म्हणजे व्यक्तीच्या जीवनाचा हेतू, अशी गोष्ट जी त्याला दररोज उठण्यास प्रेरणा देते. हे चार गोष्टींमध्ये संतुलन साधते:
-तुम्हाला काय आवडते (What you love)
-तुम्ही कशात चांगले आहात (What you are good at)
-समाजाला कशाची गरज आहे (What the world needs)
-तुम्हाला कशासाठी पैसे मिळू शकतात (What you can be paid for)
2. दीर्घायुष्याचे रहस्य..
लेखकांनी ओकिनावा येथील शतायुषी लोकांच्या दिनचर्येचा अभ्यास केला आहे. त्यात त्यांनी कमी पण पौष्टिक आहार, सतत सक्रिय राहणे, सकारात्मक दृष्टिकोन आणि समाजाशी घट्ट नाते यांचा विशेष उल्लेख केला आहे.
3. सतत हालचाल करा (Move Naturally)..
ओकिनावामधील लोक व्यायामासाठी वेळ काढत नाहीत, पण ते नैसर्गिक हालचालींचा भाग म्हणून सक्रिय असतात. बागकाम, चालणे, लहान घरगुती कामे यामुळे त्यांची शारीरिक हालचाल होते.
4. 'हरा हाची बु' तत्त्व...
हे तत्त्व सांगते की पोट 80% भरल्यावर खाणे थांबवा. हे तत्त्व अन्नाचे संतुलन राखते आणि आरोग्यास उपयुक्त ठरते.
5. समाजाशी जोडलेले राहा (Stay Connected)....
ओकिनावामधील 'मोई' ही संकल्पना महत्त्वाची आहे, ज्यामध्ये लोक एकमेकांना मदत करतात आणि सामाजिक नाती दृढ करतात. हे मानसिक आरोग्यासाठी खूप उपयुक्त ठरते.
6. कामात आनंद शोधा (Enjoy Your Work)....
आपल्याला जे काम करायला आवडते त्यात आनंद शोधला पाहिजे. जपानी लोक निवृत्त होत नाहीत, ते शेवटपर्यंत कार्यरत राहतात, कारण त्यांना आपल्या कामात आनंद आणि अर्थ सापडतो.
7. मनःशांती आणि मेडिटेशन..
लेखकांनी योगा, झेन मेडिटेशन, ताई ची यांसारख्या तंत्रांचा उल्लेख केला आहे, जे मानसिक स्वास्थ्यासाठी उपयुक्त आहेत.
पुस्तकाचे वैशिष्ट्ये...
1. सोप्या भाषेत लेखन:
हे पुस्तक अतिशय सोप्या आणि प्रवाही भाषेत लिहिलेले आहे. त्यामुळे वाचकांना ते सहज समजते.
2. प्रेरणादायी दृष्टिकोन:
पुस्तक वाचताना वाचकाला स्वतःच्या जीवनाचा विचार करायला प्रवृत्त केले जाते. जीवनात आनंद कसा शोधावा यावर याचे मार्गदर्शन आहे.
3. प्रायोगिक दृष्टिकोन:
लेखकांनी केवळ तत्त्वज्ञान सांगितले नाही तर प्रत्यक्ष अनुभव आणि उदाहरणांसह सादर केले आहे.
4. आरोग्य आणि मानसिक स्वास्थ्याचा समतोल:
शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी दिलेल्या सल्ल्यांची मांडणी परिणामकारक आहे.
ह्या पुस्तकातील चांगल्या बाबी...
इकिगाई हे तत्त्वज्ञान केवळ वाचण्यासाठी नाही तर प्रत्यक्षात अंमलात आणण्यासाठी आहे.
जीवनातील लहानसहान गोष्टींचा आनंद घ्यावा आणि त्यात अर्थ शोधावा, हे पुस्तक शिकवते.
मानसिक आणि शारीरिक आरोग्य टिकवण्यासाठी साधे आणि प्रभावी उपाय सुचवले आहेत.
पुस्तक वाचून सकारात्मक दृष्टिकोन विकसित होतो.
इकिगाई मधील उल्लेखनीय दोष...
काही ठिकाणी माहिती थोडीशी पुनरुक्ती असल्याचे जाणवते.
जपानी संस्कृतीवर जास्त भर दिल्यामुळे इतर संस्कृतींतील वाचकांना काही गोष्टी अव्यवहार्य वाटू शकतात.
परंतु....
इकिगाई हे पुस्तक केवळ दीर्घायुष्याचे रहस्य उलगडत नाही, तर जीवन अधिक आनंदी, संतुलित आणि समाधानी कसे बनवावे, हे शिकवते. हे पुस्तक वाचकाला स्वतःच्या आयुष्यात बदल घडवण्यासाठी प्रेरित करते.
'आपण का जगतोय?' या प्रश्नाचे उत्तर शोधण्यासाठी हे पुस्तक मार्गदर्शक ठरते.
जो कोणी जीवनात अर्थ शोधत आहे किंवा अधिक आनंदी जीवन जगू इच्छितो, त्याच्यासाठी इकिगाई हे पुस्तक निश्चितच वाचण्यासारखे आहे.
हे पुस्तक वाचकांना केवळ विचार करायला भाग पाडत नाही, तर प्रत्यक्ष कृती करण्याची प्रेरणा देते. त्यामुळे हे पुस्तक यशस्वी होऊ इच्छिणाऱ्या प्रत्येकाने वाचावे आणि त्यातील तत्वे आचरणात आणावीत मित्रांनो..
धन्यवाद...
-एक पुस्तकप्रेमी आणि समीक्षक :
-लेख संकलन आणि संपादन इंटरनेटवरील माहितीवरून.
#विद्यार्थीमित्र प्रा.रफीक शेख
डॉ. ए.पी.जे.अब्दुल कलाम विद्यार्थी फाउंडेशन, परभणी.
Post a Comment